Symptomen

De oorzaak van blaasontsteking bij de kat is vaak blaasgruis of stress. Een bacteriële blaasontsteking komt bij de kat nauwelijks voor. Het geven van antibiotica is bij de meeste katten met blaasontsteking dus niet zinvol. Omdat bij veel katten de blaasontsteking spontaan verdwijnt, denken veel eigenaren dat het geven van antibiotica zin heeft gehad. Dit leidt tot onnodig antibioticagebruik.

FLUTD (Feline Lower Urinary Tract Disease)

FLUTD is de afkorting van Feline Lower Urinary Tract Disease, oftewel “aandoeningen aan de blaas en plasbuis (urinewegen) bij katten”. Dit is een algemene term die gebruikt wordt voor verschillende oorzaken van bloed in de urine, vaak kleine plasjes doen en/of pijn bij het plassen.

Symptomen urinewegproblemen

• Pijnlijk plassen (miauwen bij het plassen)
• Vaak (kleine) plasjes doen
• Buiten de kattenbak plassen
• Bloed in de urine
• Anders ruikende urine
• Extra wassen (vooral het gebied onder de staart en /of buik)
• Gedragsverandering zoals onzindelijkheid, agressie of irritatie
• Aandrang tot plassen, maar het urineren lukt niet. 

Oorzaken

De oorzaken van FLUTD kunnen onder andere blaasstenen en -gruis, gedragsprobleem, tumor of een bacteriële infectie zijn. In 60-70% van de gevallen is er geen oorzaak te achterhalen. Er wordt dan gesproken van “Feline Idiopathische Cystitis” (FIC). Een blaasontsteking op basis van bacteriën komt bij katten maar zelden voor. Slechts 1% van de katten met FLUTD hebben een bacteriële blaasontsteking en dit zijn vaak katten met suikerziekte, nierpatiënten of katten die een blaaskatheterisatie hebben gehad. 

Ongeveer 20% van de katten met FLUTD heeft last van blaasstenen en/of -gruis. Met name voor katers kan dit een levensbedreigende aandoening zijn. Doordat zij een lage smalle plasbuis hebben kan er makkelijk een klein steentje vast komen te zitten en een obstructie veroorzaken. De kat moet dan wel plassen, maar kan (door de obstructie) zijn urine niet kwijt. Dit is echt een spoedgeval! Er moet dan direct contact opgenomen worden met de dierenarts.

Bij ongeveer twee op de drie katten met een blaasontsteking is er geen oorzaak te achterhalen en is er sprake van idiopatische FLUTD of FIC. Met als gevolg dat de zenuwuiteinden in de blaaswand geactiveerd worden. Hierdoor ontstaat de pijn en ontstekingsreactie. Daarnaast hebben deze katten niet alleen afwijkingen aan de urineblaas, maar onder andere ook kleinere bijnieren en hebben een overdreven reactie op stress.

Vaak is de stress voor de eigenaar niet herkenbaar: de kat is een binnenvetter. Bij een idiopathische blaasontsteking is er dus niet één aanwijsbare oorzaak. Gelukkig kennen wij dit ziektebeeld wel en weten we ook hoe we dit moeten behandelen en voorkomen.

Voorkomen

FLUTD wordt het meest gezien bij jong volwassen katten, voornamelijk in de leeftijd van twee tot zes jaar.  Verder wordt FLUTD meer gezien bij katten die:

• Binnen gehouden worden of maar weinig buiten komen
• Weinig beweging krijgen
• Te zwaar zijn
• Alleen droge kattenvoeding krijgen en weinig water drinken
• Sterk geconcentreerde urine hebben

Diagnose

Om tot een diagnose te komen is het belangrijk om een goed beeld van de klachten te krijgen. Daarom is een goede observatie van de eigenaar belangrijk. Daarnaast zal ook een lichamelijk onderzoek worden gedaan, het is van belang uit te sluiten dat de kat niet verstopt zit. Daarnaast wordt er een urine onderzoek gedaan, waarbij gekeken wordt naar de concentratie van de urine, ontstekings- en rode bloedcellen en eventuele aanwezigheid van blaasgruis. Soms is ook echo en röntgen onderzoek noodzakelijk.

Voorzorgsmaatregelen

Bij de behandeling van een blaasprobleem in het algemeen zijn drie punten belangrijk:

1. Zorgen dat de kat meer vocht binnen krijgt. Dit kan bereikt worden door natvoer te gaan geven in plaats van brokken. Er moet altijd vers water beschikbaar zijn en de kat moet gestimuleerd worden om meer te gaan drinken. Sommige katten drinken liever stromend water: dan kan een waterfonteintje een oplossing zijn. Andere katten drinken het liefst regenwater of juist water uit flessen. Daarnaast is het van belang dat de kat op meerdere plaatsen in huis water kan drinken.
2. Dieet. Vooral als er sprake is van obstructie, blaasgruis of -stenen is een aangepast dieet belangrijk om herhaling van blaasproblemen te voorkomen. Het is te adviseren om deze katten levenslang op het aangepast dieet te houden. Verder zijn er voeders op de markt die de kat helpen beter met de stress om te gaan, wat kan helpen bij katten met idiopatische FLUTD.
3. Aanpassen van de levensstijl van de kat. Het is belangrijk dat te dikke katten afvallen. Daarnaast moet de kat gestimuleerd worden om meer te gaan bewegen. Stress beperken is ook heel belangrijk. Bij meerdere katten in huis moet ervoor gezorgd worden dat er voldoende kattenbakken, eet- drink- en slaapplaatsen zijn. Als stelregel kan aangehouden worden “het aantal = aantal katten +1”. Daarnaast kan het gebruik van een kunstmatig kattenferomoon Feliway® helpen de stress te verminderen.

Naast deze drie punten is de behandeling van blaasproblemen afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Wanneer er geen oorzaak gevonden wordt en er sprake is van idiopatische FLUTD, wordt er vaak behandeld met een pijnstillende ontstekingsremmer en eventueel een blaasontspanner. 

Om terugval te voorkomen is het voornamelijk belangrijk om stress te beperken. Voor sommige katten betekent een vreemde kat in de tuin of rond het huis al stress. Dan is het advies om te voorkomen dat deze vreemde kat in de tuin kan komen door de tuin goed af te zetten. Bij katten die last hebben van blaasgruis en/of -stenen is de behandeling afhankelijk van het soort blaasgruis of -steen. Sommige stenen kunnen door middel van een dieet opgelost worden, maar andere stenen moeten operatief verwijderd worden. Om te voorkomen dat de kat een terugval krijgt is het te adviseren om de kat levenslang op speciaal voer te houden, dat voorkomt dat er opnieuw blaasgruis en -stenen gevormd worden.

Prognose

Ongeveer 20 tot 60% van de katten met idiopatische FLUTD krijgen binnen een jaar opnieuw problemen. Dit percentage kan dalen tot 10% wanneer de vochtopname verhoogd wordt door onder andere natvoer te gaan geven in plaats van brokken en de kat meer te stimuleren tot drinken.

Gras eten door de kat

Dat katten gras eten lijkt vreemd gedrag. Omdat de kat ervan gaat braken. Natuurlijk vindt de kat het braken zelf niet zo prettig, maar het opgeluchte gevoel nadien wel.

Waarom eten katten gras?

Katten zijn carnivoren en hun spijsverteringsstelsel is er niet op gemaakt om voedsel van plantaardige oorsprong te verteren. Wanneer katten gras eten gaan ze meestal ook braken kort erna. 
Wilde katten in de natuur vangen muizen en vogels, inclusief pluimen en kleine botjes. Om deze niet-verteerbare delen te elimineren gaan katten gras eten en braken, wat de kat een opgelucht gevoel geeft. Dat katten gras eten is dus volkomen natuurlijk gedrag, ook al leven ze voornamelijk binnen.

Voordelen van gras voor de kat

Naast het feit dat gras ervoor zorgt dat de kat verlost raakt van onverteerbare stoffen, heeft gras nog andere gezondheidsvoordelen:

• Gras kan helpen bij het opbraken van haarballen. Wanneer een kat zich wast blijven er haren aan de tong kleven die de kat naar binnen slikt. Meestal braakt de kat deze makkelijk uit. Na verloop van tijd gaan deze haren samenklitten in het spijsverteringsstelsel. Soms kan de haarbal verder zakken naar de darmen. Is de haarbal te groot, dan kan dit een gevaarlijke verstopping veroorzaken. Om dit te voorkomen eten katten gras (om het braken te vergemakkelijken).
• Gras bevat veel vezels. Vezels hebben tal van voordelen voor de gezondheid. Zo kunnen zij constipatie en diarree helpen voorkomen.

Opgelet met gras van buiten

Ondanks de vele gezondheidsvoordelen van het eten van gras, is voorzichtigheid geboden met buitengras. Gras is vaak behandeld met pesticiden en andere chemische stoffen. Harige grassoorten kunnen in de keel blijven steken en daarna de neusholte inkruipen. De kat probeert de grasspriet uit te niezen of te braken, maar dit lukt meestal niet. Hoe langer de grasspriet vast zit, des te steviger zal deze vast gaan zitten en ontstekingen veroorzaken. De grasspriet zal dan onder algehele narcose verwijderd moeten worden.

Waarom bij katten een grasspriet in de neus of keel blijft vastzitten is niet precies bekend. Het meest waarschijnlijke lijkt dat de kat een lange spriet maar gedeeltelijk doorslikt, waarna het voorste deel daarvan over het zachte gehemelte richting neus gaat. De grasspriet is ruw in de ene richting en glad aan de andere zijde. Daardoor kan hij wel opschuiven maar niet meer terug.

Verschijnselen

De kat kan de verschijnselen hebben van: vieze neusuitvloeiing (vaak éénzijdig), kokhalzen, hoesten en niezen en moeite met slikken. Deze symptomen lijken erg op niesziekte. De kat kan soms zelfs gewoon nog eten. Behandeling met antibiotica geeft geen verbetering. 

Diagnose

De diagnose wordt gesteld d.m.v. keelinspectie onder narcose. Daarvoor wordt een laryngoscoop (een soort staaflampje) gebruikt. Word de grasspriet gevonden, dan dient die voorzichtig met een pincet verwijderd te worden. 
Als niet wordt opgemerkt dat er een grasspriet in de neus zit, zal na verloop van tijd de spriet via de neus naar buiten worden gewerkt. Dit gaat gepaard met een ernstige ontsteking, met veel pusvorming. Logisch dat dit bij de kat veel ongemak veroorzaakt. De grasspriet in de neus komt niet altijd naar buiten. Bij éénzijdige neusuitvloeiing is een rhinoscopie (kijken in de neusgang) dan ook aan te raden. Hiermee heeft Dierenkliniek Kortenoord veel ervaring.